Geplaatst op 27 februari 2024 Leestijd: 5 min
In bergachtige streken, waar de majesteit van de toppen soms het angstaanjagende lawinegevaar ontmoet, komt een buitengewone reddingsmacht naar voren: lawinehonden. Deze viervoetige metgezellen staan met onfeilbare flair en onfeilbare vastberadenheid in de frontlinie tijdens de meest kritieke situaties. Hun aanwezigheid is niet alleen symbolisch; het is essentieel.
Lawinehonden in Frankrijk
Het begin in de jaren zestig
De geschiedenis van lawinehonden in Frankrijk wordt gekenmerkt door een geleidelijke evolutie die volgde op de groeiende behoeften aan reddingsacties in de bergen en de vooruitgang in reddingstechnieken. In de 1960-jaren de Franse Alpen waren al een populaire vakantiebestemming, maar de gevaren van lawines werden helaas maar al te vaak benadrukt door tragische ongelukken. Het was in deze context dat de eerste pogingen om zoek- en reddingshonden te trainen ontstonden.
Vandaag zijn er 160 hondengeleiders in Frankrijk, 25 zijn afkomstig van de PGHM, 23 zijn CRS, tussen de 100 en 110 zijn brandweerlieden of burgers. Van de burgers komt 95% uit skigebieden. Jaarlijks worden er zo’n twintig mensen opgeleid. Het eerste officiële diploma dateert uit 1977.
De verschillende rassen lawinehonden
Er worden vaak verschillende rassen geselecteerd om de rol van lawinehonden te spelen, elk met hun eigen onderscheidende eigenschappen en specifieke vaardigheden. Populaire rassen zijn onder meer de Duitse herder en Belgische herder, met name de Mechelaar, die vanwege hun uitzonderlijke capaciteiten vaak worden gebruikt in andere disciplines zoals bijten, verdedigen en zoeken. Een lawinehond kan dat echter ook zijn een Border Collie, een Labrador, een Witte Zwitserse Herder, een Beauceron, en vele anderen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft de Sint-Bernardus niet langer de voorkeur voor dit soort missies, omdat de omvang ervan te groot is voor reddingsoperaties met helikopters.
Het karakter lawine honden
De lawinehond moet dat hebben een speels karakter, omdat leren gebaseerd is op dit essentiële kenmerk. Dit is echter niet genoeg! Sterke fysieke vaardigheden zijn ook essentieel, vooral als het gaat om het uithoudingsvermogen, dat van het grootste belang is tijdens reddingsoperaties. Bovendien is het absoluut noodzakelijk dat de hond dat is sociaal en demonstreer A onwankelbare concentratie, omdat hij tijdens reddingsmissies moet communiceren met het publiek en andere belanghebbenden.
opleiding
Wie is verantwoordelijk voor de hulpverlening?
Het gebruik van lawinehonden en hun gidsen wordt geregeld door het departementale bergreddingsplan, waarbij doorgaans betrokken is het politiebureau (PGM/PGHM: peloton berg-/hooggebergtegendarmerie), de politie (CRS-berg), en/of brandweerlieden (bergbrandweergroep, soms interventiegroep in gevaarlijke omgevingen), afhankelijk van de interventielocatie.
Als het om lawineredding gaat, variëren de verantwoordelijkheden afhankelijk van geografische gebieden. Skigebieden vallen onder een gemeentelijk noodorganisatieplan, geplaatst onder de jurisdictie van de burgemeester, die deze verantwoordelijkheid bij gemeentelijk besluit delegeert aan de directeur van de pistedienst.
Skiresorts zijn dus verplicht lawinehondengeleiders in dienst te nemen, vaak burgers met hun eigen honden en die rapporteren aan de afdeling. Zij zijn vooral actief in het skigebied, maar alleen bij ernstige alarmen of grote gebeurtenissen kan een beroep worden gedaan op de staatsdiensten.
Politie opleiding
Om lawinehondengeleider te worden, moet een kandidaat een jaar opleiding voor onderofficieren van de gendarmerie voltooien en na twee jaar dienst zijn of haar opdracht kiezen. Er moet worden voldaan aan de vereisten voor leeftijd, gezondheid en technische certificering. De selectietesten omvatten fysieke tests in het Nationaal Politiehondentrainingscentrum (CNICG) in Gramat. Vervolgens wordt een initiële opleiding van 14 weken gegeven, gevolgd door een stage van drie weken in Chamonix. Eenmaal operationeel moet het paar een jaarlijkse opfriscursus volgen om hun vaardigheden op peil te houden.
Training voor brandweerlieden of civiele lawinehondengeleiders
De opleiding van lawinehondengeleiders, of het nu brandweerlieden of burgers zijn, vereist het verkrijgen van het nationale patent dat is uitgegeven door ANENA, de enige organisatie die is goedgekeurd door het directoraat Defensie en Civiele Veiligheid. Dit certificaat staat open voor bergprofessionals en brandweerlieden. Kandidaten moeten een vooropleiding ondergaan en in het bezit zijn van PSE1 en PSE2, een reu van 1 tot 4 jaar oud hebben die in orde is met de vaccinaties, en een medisch certificaat overleggen van geschiktheid voor reddingsacties in de bergen.
Toelating tot de stage is gebaseerd op aanmelding met vier gunstige adviezen. De vooropleiding duurt 40 uur, gevolgd door 88 uur training verdeeld over elf dagen, inclusief zowel theorie als praktijk. Eenmaal gecertificeerd, moet de hondengeleider vijf jaarlijkse opfrisoefeningen voltooien om zijn vaardigheden op peil te houden.
Hondentraining
De training van lawinehonden begint op de leeftijd van drie maanden, met oefeningen om hun geurrepertoire te ontwikkelen en ze aan verschillende omgevingen te laten wennen. Gehoorzaamheid is essentieel, omdat deze honden zich vaak zonder riem voortbewegen en de instructies van hun baas moeten volgen. De training van de hond is gericht op spelen, met als doel een speeltje te vinden dat wordt vastgehouden door een persoon die een slachtoffer simuleert. In eerste instantie is het speeltje zichtbaar, daarna wordt de oefening geleidelijk complexer. Na de training zijn de honden in staat menselijke geuren die tot vier meter onder de sneeuw liggen te detecteren en parasitaire geuren te negeren.
Nicolas Pinto: hondengeleider in Arêches-Beaufort
Nicolas P. werkt voor het station Arêches-Beaufort; Met zijn trouwe metgezel, Usco, een 8 maanden oude Golden retriever, traint hij met als doel volgend jaar december af te studeren. Nicolas heeft zich aangesloten bij een team burgers met wie hij op 21 februari 2024 een hele dag zal trainen op het Cuvy-plateau.
Avalanche hondengeleider, een bijzondere connectie
Deze relatie gaat veel verder dan eenvoudige samenwerking; in een noodsituatie is wederzijds vertrouwen tussen de eigenaar en zijn hond essentieel, omdat het de effectiviteit van hun teamwerk versterkt. Wanneer de eigenaar en zijn hond een diepe band delen, gebaseerd op wederzijds begrip en respect, wordt hun coördinatie tijdens reddingsmissies versterkt. De non-verbale communicatie tussen hen wordt een taal op zich, waardoor beter kan worden geanticipeerd op en gereageerd op gevaarlijke situaties.
Bovendien schept de onvoorwaardelijke liefde die de hond aan zijn baas schenkt een onbreekbare band die hen motiveert om zichzelf voor elkaar te overtreffen. Deze verrijkende relatie gaat veel verder dan professionaliteit, omdat het de ziel voedt en een diepe betekenis geeft aan hun partnerschap. Uiteindelijk zijn het deze medeplichtigheid en liefde die het verschil maken op de meest kritieke momenten, en die de eenvoudige noties van plicht overstijgen om een echte bron van inspiratie en kracht te worden.
